- Nederland.TVJongeren.TVNederland.TVSpelletjes.TV
- Amusement.TVKennis.TVNieuws.TVSporten.TV
- Beurs.TVKinderen.TVOndernemen.TVTalentenjacht.TV
- Cultuur.TVKook.TVOnrecht.TVVaartuig.TV
- Formule1.TVLachen.TVOranje.TVVerkiezing.TV
- Gamen.TVMensen.TVPolitiek.TVVoertuig.TV
- Geloof.TVMode.TVReis.TVVoetbal.TV
- Gezondheid.TVMuziek.TVSerie.TVWeer.TV
- Informatief.TVNatuur.TVSpeelfilm.TVWoon.TV
Zembla - Alle afleveringen
Momenteel hebben we te maken met de grootste uitbraak van het vogelgriepvirus in Europa ooit. Miljoenen dode kippen, eenden en vogels. Het virus is overdraagbaar op zoogdieren en het wijst erop dat ook deze elkaar kunnen besmetten. Als het virus verder muteert, is mogelijk ook de mens in gevaar. De afgelopen jaren zijn er honderden mensen besmet geraakt, waarvan de helft is overleden. Pluimveehouders verwachten veel van een aankomend vaccin, dat besmetting moet voorkomen. Landbouwminister Piet Adema noemt de huidige uitbraak 'onhoudbaar'. Wat doet ons land om deze situatie te beteugelen? Zembla onderzoekt de strijd tegen de vogelgriep.
Al maanden is Iran het toneel van heftige protesten. Burgers gaan de straat op omdat ze niet langer willen leven onder het juk van de ayatollahs. Honderden demonstranten zijn al doodgeschoten. Het Westen probeert Iran te isoleren met strenge handelssancties, die helaas weinig effect hebben op de mensenrechtensituatie in Iran. Het bewind heeft manieren gevonden om sancties te ontduiken en zo toch aan geld te komen. Daarmee wordt onder meer de Revolutionaire Garde gefinancierd. Hoe zien deze verborgen geldstromen eruit? Zembla onderzoekt het internationale netwerk van Iraanse sanctieontduiking.
Een jaar geleden valt het Russische leger Oekraïne binnen, met een oorlog als gevolg. Naast het officiële Russische leger, vechten er ook duizenden huurlingen mee aan Russische zijde, die behoren tot de bevreesde Wagner Groep. Het huurlingenleger bestaat uit ex-soldaten, gelukszoekers en gedetineerden. Het Kremlin beweert niets met deze groep te maken te hebben, maar is dat wel zo? Wie zit er achter het huurlingenleger, hoe wordt het gefinancierd en wat staat er op het spel? In deze documentaire geven Franse onderzoeksjournalisten een unieke inkijk in de wereld van het huurlingenleger, vlak voordat de Russen Oekraïne binnenvallen.
Huisartsen maken zich ernstige zorgen omdat de grote hoeveelheid taken die er telkens bijkomen ten koste gaat van de tijd voor de patiënt. Het lukt de artsen nog maar amper de zorg te leveren die ze willen bieden en er worden fouten gemaakt door de hoge werkdruk. Al bijna 20 jaar trekken ze aan de bel in politiek Den Haag, maar er kwamen juist meer werkzaamheden bij. Door de vergrijzing en wachtlijsten hebben ze meer kwetsbare patiënten dan ooit. De rek is eruit: waar ze al die jaren voor hebben gewaarschuwd, is nu realiteit. Hoe heeft het zover kunnen komen dat huisartsen zich afvragen of ze hun beroep nog wel kunnen en willen uitoefenen?
Plastic is een van de grootste bedreigingen voor het milieu. Jaarlijks gaan miljoenen dieren dood door plastic vervuiling. Voor de gezondheid van mensen zijn microplastics een grote zorg. Om plastic afval tegen te gaan zijn bedrijven als Coca-Cola, Nestlé en Unilever al bijna twintig jaar verplicht om voor hun verpakkingen zo weinig mogelijk plastic te gebruiken. Maar gebeurt dat ook? Uit een dossier over de wasverzachtersindustrie blijkt dat flessen van bekende merken zoals Robijn veel meer plastic bevatten dan die van andere fabrikanten. Hoe kan dat? En waarom treedt de overheid hier niet tegen op?
De felle protesten van burgers tegen het almaar groeiende aantal windmolenparken in Nederland nemen toe. Om de klimaatdoelen te halen komen er vóór 2030 nog eens honderden turbines bij. Burgers die in de buurt van windmolens wonen maken zich zorgen over de gezondheidseffecten. Sommigen kunnen door geluid van de molens niet slapen en ervaren stress en andere gezondheidsproblemen. Bewoners voelen zich machteloos, want het geluid blijkt binnen de vastgestelde normen te vallen en dus heeft een klacht indienen geen zin. Zembla onderzoekt: Wie hebben de geluidsnormen vastgesteld en hoe is dat gedaan? Worden omwonenden wel gehoord door de overheid?
In 2010 wordt de app Instagram gelanceerd, in eerste instantie bedoeld om amateurfotografen kunstzinnige foto's te kunnen laten maken. Maar de app groeit voor gebruikers uit tot een obsessie naar uiterlijke perfectie. Nu, tien jaar na de lancering van Instagram, tonen Franse onderzoeksjournalisten de schrijnende gevolgen. De cosmetische industrie werkt 24/7 door om de toenemende schoonheidsidealen te verwezenlijken. Jonge vrouwen en meisjes maar ook jongens en mannen laten aan hun uiterlijk sleutelen. Billen en borsten vergroten, facelifts en fillers: de drang naar Instagram-perfectie is onverzadigbaar. Soms met de dood tot gevolg.
De Russische inval in Oekraïne maakt begin dit jaar in een klap een eind aan een lange periode van vanzelfsprekende vrede in Europa. Door de hernieuwde dreiging uit het Oosten geven de lidstaten van de NAVO zonder morren ineens gehoor aan het aloude verzoek om meer geld te investeren in de militaire capaciteit van het bondgenootschap. Dat geldt ook voor Nederland. De regering maakte in juni bekend de komende drie jaar bijna 5 miljard per jaar uit te geven aan de krijgsmacht. Trots meldt minister Ollongren dat Defensie daarmee aan de NAVO-eisen tegemoetkomt. Maar waar wordt dit geld precies aan besteed?
Lang leek het alleen te bestaan in sciencefictionfilms: onstuitbare drones die de samenlevingen ontwrichten. Maar in de oorlog in Oekraïne tonen drones nu al hun verwoestende slagkracht. Moeiteloos omzeilen ze de meest geavanceerde verdedigingssystemen. Goedkope consumentendrones vormen een nieuw gevaar op het slagveld en ver daarbuiten. Experts waarschuwen al jaren voor dit ultieme wapen, ook hier in Nederland. Hoe kon dit onschuldige onbemande vliegtuigje uitgroeien tot een van de grootste nachtmerries van veiligheidsdiensten? Hoe reëel is de dronedreiging? En wat kunnen we wél doen tegen zo'n aanval uit de lucht?
In ons land wonen en werken naar schatting een half miljoen Oost-Europese arbeidsmigranten. Zonder hen zou het personeelstekort nog groter zijn en de economie grotendeels stil liggen. Toch wonen ze vaak in erbarmelijke omstandigheden, maar pogingen om hun woonomstandigheden te verbeteren stuiten op verzet van omwonenden en onwil bij gemeentes. Iedereen geeft toe dat arbeidsmigranten hard nodig zijn en dat ze recht hebben op betere huisvesting, 'maar niet bij ons in de buurt'. De uitbuiting van arbeidsmigranten wordt onderzocht. Waarom lukt het al meer dan twintig jaar niet om ze op een fatsoenlijke manier in Nederland te laten wonen?
De elektronische sigaret is door de tabaksindustrie gepromoot als middel om te stoppen met roken. Maar door het ook te verkopen in smaken zoals suikerspin, hazelnootpasta en aardbeienijs, creëert 'Big Tobacco' juist een nieuwe generatie nicotineverslaafden: kinderen en jongeren. Wereldwijd worden de snoepsmaakjes een rage onder deze doelgroep. Het vapen (dampen), zoals het roken van een e-sigaret populair genoemd wordt, blijkt zeer verslavend. Australische journalisten laten zien hoe de tabaksindustrie het beleid om jonge mensen te beschermen tegen de schade van e-sigaretten probeert te ondermijnen.
Meer dan één miljoen Oeigoeren en andere islamitische minderheden zijn door China opgesloten in 'heropvoedingskampen' in de Oeigoerse regio Xinjiang. Ze worden gemarteld en moeten dwangarbeid verrichten. Ze krijgen geen rechtszaak en hebben geen toegang tot een advocaat. Ouders en kinderen worden van elkaar gescheiden. Jonge vrouwen worden gesteriliseerd. De Verenigde Naties concludeerden onlangs dat er sprake is van 'overtuigend bewijs' voor mensenrechtenschendingen. Volgens China zijn de heropvoedingskampen een wapen in de strijd tegen terrorisme. Franse journalisten onderzoeken de werkelijke redenen voor deze meedogenloze onderdrukking.
Als de wind verkeerd staat, stinkt het in delen van Deurne naar rottend gft-afval. In Helmond dringt de geur van kippenmest door tot in de woningen. De stank komt van nabijgelegen industrieterreinen waar afval en mest wordt verwerkt. Omwonenden zijn het zat en maken zich zorgen om hun gezondheid. Maar als ze bij het bevoegd gezag navraag doen over de overlast, lopen ze vast. Volgens minister De Jonge worden procedures simpeler en krijgen burgers meer inspraak, maar is dat wel zo? Zembla onderzoekt waarom burgers die vechten voor een gezonde leefomgeving verdwalen in een juridisch en democratisch doolhof.
Bekend is dat geheim agenten van het regime in Rwanda onder meer in Zweden, België en Engeland opereren. Mensenrechtenactivisten vermoeden dat ze ook in Nederland actief zijn. De inlichtingendienst van Kagame zou hier clandestiene operaties uitvoeren, de Rwandese gemeenschap bespioneren en intimideren. In Europa zou zelfs sprake zijn van doodseskaders. Is het paranoia of reikt de lange arm van Rwanda echt tot in Nederland? En wat weet de Nederlandse overheid hiervan? En beschermt de Nederlandse overheid de Rwandese vluchtelingen of werkt Den Haag juist samen met het Rwandese regime? Zembla onderzoekt de grenzeloze macht van een dictatuur.
In Zeeland is het water zo ernstig vervuild geraakt met giftige PFAS-stoffen, dat er geen vis meer gegeten mag worden uit de Westerschelde. Vorig jaar ontstond in België grote commotie toen bleek dat chemiebedrijf 3M in Antwerpen jarenlang enorme hoeveelheden PFAS in de Schelde heeft geloosd. Dit leidde tot een parlementair onderzoek en het stilleggen van de fabriek. Tot nu toe wezen alle vingers naar 3M, maar ondanks het ingrijpen bij dit bedrijf wordt het PFAS-gehalte in de Westerschelde niet minder. Hoe kan dat? Zembla volgt het PFAS-spoor en ontdekt een andere belangrijke bron van de PFAS-vervuiling, met grote gevolgen voor Nederland.
Rwanda staat bekend om de bloedige genocide van 1994. Bijna een miljoen mensen vonden er een gruwelijke dood. Om het land weer overeind te helpen, schieten veel westerse landen te hulp. Onder aanvoering van president Paul Kagame krijgt Rwanda steeds meer een westers gezicht. Politieke tegenstanders van het regime van Kagame noemen hem een dictator die geen enkele tegenspraak accepteert. Mensenrechtenorganisaties houden het Rwandese regime verantwoordelijk voor de moord op dissidenten. Zembla onderzoekt: hoe heeft de jarenlange financiële steun van Nederland bijgedragen aan een onafhankelijke Rwandese rechtsstaat?
Het stinkt in Deurne, en niet zo'n klein beetje ook. Het Brabantse dorp ligt ingeklemd tussen tientallen varkens- en kippenbedrijven. Bijna nergens is de veedichtheid zo hoog als hier. Deel twee van een plattelandsdrama waarin burgers het vertrouwen in de overheid kwijtraken en een verantwoordelijk ambtenaar erkent dat 'baggermetingen' hebben gezorgd voor een onverantwoorde schaalvergroting van varkensbedrijven. Zembla onderzoekt waarom het op papier veel minder stinkt dan in het echt.
Opstaan en naar bed gaan met ernstige stankoverlast. Het platteland is een agrarisch industrieterrein geworden, waar de slechte luchtkwaliteit voor gezondheidsrisico's zorgt. De overheid hoort haar burgers te beschermen tegen stank en de uitstoot van ziekmakende fijnstof en ammoniak. Maar hoe serieus maken gemeenten, provincies en ministeries hier werk van? En wat kan of moet de boer er eigenlijk aan doen? In het Brabantse Deurne - waar de veedichtheid ongekend hoog is - strijdt een groep bewoners al twaalf jaar voor een gezond leefklimaat. Zembla onderzoekt de strijd tussen burgers, boeren en bestuurders.
De wanhopige zoektocht naar bondgenoten is voor Oekraïne niets nieuws. Vanaf de onafhankelijkheid begin jaren 90 is Oekraïne al op zoek naar sterke vrienden in het Westen: de NAVO en de Europese Unie. Met de Russische invasie wordt de grootste Oekraïense angst werkelijkheid: een grootschalige oorlog die op eigen houtje uitgevochten moet worden. Hoe heeft het zover kunnen komen? Zembla spreekt politieke kopstukken in binnen- en buitenland en onderzoekt de Oekraïense strijd om veiligheid.
Na de aanslagen van 9/11 valt een coalitie onder leiding van de VS Afghanistan binnen en verjaagt terreurbeweging Al Qaeda en hun gastheren, de Taliban. Bondgenoot Nederland stuurt troepen en ontwikkelingshulp naar de provincie Uruzgan. Daar krijgen de Nederlanders te maken met een guerrillaoorlog met de Taliban. De Taliban greep vorig jaar opnieuw de macht. Wanhopige Afghanen proberen hun land te ontvluchten. Mensen die zich aan de vleugels van vertrekkende vliegtuigen vastklampen, markeren het einde van twintig jaar westerse bemoeienis.
Na de aanslagen van 9/11 valt een coalitie onder leiding van de VS Afghanistan binnen en verjaagt terreurbeweging Al Qaeda en hun gastheren, de taliban. Bondgenoot Nederland stuurt troepen en ontwikkelingshulp naar de provincie Uruzgan. Daar krijgen de Nederlanders te maken met een guerrillaoorlog met de taliban. De taliban greep vorig jaar opnieuw de macht. Wanhopige Afghanen proberen hun land te ontvluchten. Mensen die zich aan de vleugels van vertrekkende vliegtuigen vastklampen, markeren het einde van twintig jaar westerse bemoeienis.
Op 17 maart 1982 worden vier Nederlandse journalisten vermoord in El Salvador. Koos Koster, Jan Kuiper, Hans ter Laag en Joop Willemsen lopen in een hinderlaag en worden door militairen van het Salvadoraanse leger doodgeschoten. Zembla ontdekt dat de Salvadoraanse kolonel, die de opdracht tot de moord gaf, al tientallen jaren in de Verenigde Staten woont. Ze krijgen vertrouwelijke stukken in handen, waaruit blijkt dat een Amerikaanse militair vooraf op de hoogte was van de moordplannen. Waarom is er na veertig jaar nog steeds niemand vervolgd en veroordeeld voor de moord op de vier Nederlandse journalisten?
Paris Hilton poseert met een orang-oetangbaby en Justin Bieber heeft een aapje als huisdier. Beroemdheden over de hele wereld pronken met hun babyaapje. Het is al jaren een doorn in het oog van dierenbeschermers. Door de Netflixserie Tiger King zijn niet alleen de selfies met wilde dieren populairder geworden, maar is ook de vraag naar apen gestegen. Dat terwijl de handel in apen al sinds de jaren 70 grotendeels illegaal is. De populatie van wilde apen, waaronder gorilla's, bonobo's en orang-oetangs, neemt met een duizelingwekkende snelheid af. In Zembla onderzoeken Duitse onderzoeksjournalisten de wereldwijde apenhandel.
Het beschermde koraal rondom het Nederlandse eiland Bonaire staat al tientallen jaren onder druk. Opwarming van de aarde, vervuiling en toerisme zorgen ervoor dat het koraal verdwijnt. In 2020 beloofde premier Rutte om te werken aan de bescherming van de koraalriffen, maar onze gemeente Bonaire merkt daar vooralsnog weinig van. Het kabinet in Den Haag wil nieuwe havenpieren in de zee bouwen voor de invoer van stookolie, om de energievoorziening op het eiland te behouden. Dat zou rampzalige gevolgen hebben voor het koraal rondom het Nederlandse eiland. Zembla onderzoekt: Hoe ziet de toekomst van ons koraal eruit?
Zo'n twintigduizend platformmedewerkers van Schiphol werken dag in dag uit in de uitlaatgassen van vliegtuigen en dieselvoertuigen. Het personeel maakt zich zorgen over de gezondheidsschade die de dampen kunnen veroorzaken. Een van de medewerkers vertelt: 'Ik ken medewerkers met longkanker, maagkanker, stembandkanker. Allemaal voordat ze de pensioenleeftijd bereikten.' De Tweede Kamer wil al jaren dat de gezondheid van het grondpersoneel wordt onderzocht, maar dat is nog steeds niet gebeurd. Waarom niet? Zembla onderzoekt wat de luchtverontreiniging op Schiphol betekent voor de mensen die daar werken en of ze daartegen beschermd worden.
De ontbossing moet stoppen vóór 2030. Dat is cruciaal om de opwarming van de aarde af te remmen. Die afspraak maakten wereldleiders vorige maand op de klimaattop in Glasgow. Een van de grootste oorzaken van die ontbossing is de sojateelt. Vooral in Brazilië wordt veel tropisch bos omgeploegd tot sojavelden. De Nederlandse veevoerindustrie is een van de grootste afnemers van die Braziliaanse soja. Veevoederbedrijven stellen dat de soja die zij kopen duurzaam is, omdat er geen bomen voor zijn gekapt. Maar waar verbouwt Brazilië die soja waar geen oerwoud voor wordt vernietigd? Zembla onderzoekt de sojaroute.
In juni 2010 verdwaalt een jonge orka in de Waddenzee. Ze wordt opgevangen in het dolfinarium Harderwijk, waar ze haar Morgan noemen. Ze sterkt aan en een hevige strijd breekt los tussen de overheid, het dolfinarium en dierenactivisten. Moet Morgan weer terug naar de vrije zee of is ze beter af in een dolfinarium? Voormalig staatssecretaris Henk Bleker besluit om Morgan te exporteren naar Loro Parque, een dierenpark op Tenerife met dagelijkse orkashows. Nu, tien jaar later, zoekt Zembla haar daar op. Nam de Nederlandse overheid de juiste beslissing? Zembla onderzoekt het leven van Morgan en de toekomst van dolfinaria.
In juni 2010 verdwaalt een jonge orka in de Waddenzee. Ze wordt opgevangen in het dolfinarium Harderwijk, waar ze haar Morgan noemen. Ze sterkt aan en een hevige strijd breekt los tussen de overheid, het dolfinarium en dierenactivisten. Moet Morgan weer terug naar de vrije zee of is ze beter af in een dolfinarium? Voormalig staatssecretaris Henk Bleker besluit om Morgan te exporteren naar Loro Parque, een dierenpark op Tenerife met dagelijkse orkashows. Nu, tien jaar later, zoekt Zembla haar daar op. Nam de Nederlandse overheid de juiste beslissing? Zembla onderzoekt het leven van Morgan en de toekomst van dolfinaria.
Het is de nieuwste trend op misdaadgebied: ransomware. 'Uw computers zijn versleuteld. Neem contact met ons op om uw data terug te krijgen.' Hackers leggen met deze gijzelsoftware organisaties en overheden digitaal plat en vragen miljoenen losgeld. Wereldwijd vallen hackers vitale processen aan, zoals energie- en drinkwaterbedrijven. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid spreekt van een bedreiging voor de nationale veiligheid. Ook IT-deskundigen en bedrijven luiden de noodklok. Zij vinden dat de overheid achter de feiten aanloopt.
Ons eten is spotgoedkoop. Fijn voor de consument, maar betalen we wel een eerlijke prijs voor ons eten? Boeren verdienen nauwelijks nog aan de productie van voedsel. Ze zitten klem in een systeem van bodemprijzen en steeds hogere opbrengsten per hectare. Daardoor zijn ze onvoldoende in staat te verduurzamen. Ondertussen raakt de bodem uitgeput door overmatig gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen en de biodiversiteit neemt in razend tempo af. Zembla onderzoekt de rol en de verantwoordelijkheid van de supermarkten.
Zembla laat zien zien hoe eenvoudig het voor daders van seksueel geweld is om met de Tinderapp potentiële slachtoffers te vinden. De uitzending toont een verontrustend patroon van aanranding en verkrachting, mogelijk gemaakt door de datingapp. Slachtoffers getuigen over hun schrijnende ervaringen met Tinderdates. Ze laten zien hoe makkelijk de daders daarna in de anonimiteit kunnen verdwijnen door hun slachtoffers na het misbruik meteen te 'ontmatchen' of te blokkeren, zodat alle digitale sporen verdwijnen. Maar wat doet Tinder om z'n gebruikers te beschermen en om daders op te sporen?
Inlichtingenexperts waarschuwen de Nederlandse overheid voor het groeiend gevaar van rechts-extremisme. In gesloten chatgroepen delen jonge jongens steeds hardere nazipropaganda. Ze verheerlijken terreuraanslagen zoals die op moskeeën in Christchurch, waarbij tientallen doden vielen. Extremisten zijn op zoek naar 'school shooters', gefrustreerde pubers die worden doordrenkt met haat tegen joden, moslims en seksuele minderheden. Ze delen informatie over wapens en over potentiële doelwitten. Zembla duikt in het netwerk van haat, de donkere online wereld waar hedendaagse nazi's dromen van een rassenoorlog.
In de fast-fashionindustrie maken de twee modeseizoenen lente/zomer en herfst/winter al jaren plaats voor maar liefst 52 'microseizoenen' per jaar. Dat deze spotgoedkope kleding in naaiateliers door uitgebuite werknemers wordt gemaakt én dat de mode-industrie de grootste milieuvervuiler is, weten we. Maar we blijven kopen. Achter deze industrie gaat een geraffineerde marketing schuil. Modemerken zoals ZARA, H&M en Asos hebben via shoppingapps, influencers en gepersonaliseerde onlinereclame optimale mogelijkheden gekregen om ons koopgedrag in hun voordeel te beïnvloeden. Hoe zit het met de verleidingstrucs van de fast-fashionindustrie?
Bescherm de ouderen en houd je aan de maatregelen. Dat is het advies als de coronapandemie uitbreekt. Al snel klinkt telkens de vraag: slaat de balans niet te ver door naar het beschermen van ouderen? Het debat verscherpt. Ouderen worden met dor hout vergeleken en men vraagt zich af of jongeren bij een tekort aan ic-bedden voorrang moeten krijgen. In de discussies wordt er veel óver, maar te weinig mét ouderen gepraat, vinden critici. En dat terwijl Hugo de Jonge eerder nog een campagne startte over de waarde van ouderen. Ouderen moeten meer gezien en gewaardeerd worden. Waarom bleef die boodschap in coronatijd niet overeind?
Als Felix 9 jaar oud is, wordt in zijn hoofd een kwaadaardige tumor gevonden. De tumor wordt succesvol verwijderd. Na de operatie willen de artsen hem nabehandelen met bestralingen en een chemokuur, zoals het protocol voorschrijft. De ouders van Felix weigeren de chemokuur. Ze hebben zorgen over de bijwerkingen en de schade op lange termijn. De ouders willen dat Felix immunotherapie krijgt. Ouders en ziekenhuis komen er niet uit. Daarom schakelt de behandelend arts Veilig Thuis in, het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Het is het begin van een hoogoplopend conflict tussen artsen en ouders. Wiens wil is wet?
De vuurzee in Grenfell Tower maakte in 2017 een einde aan het leven van 72 Londenaren. De woontoren was kort daarvoor gerenoveerd. Volgens Britse onderzoekers heeft de gebruikte gevelisolatie bijgedragen aan de brand. Isolatiefabrikanten beweren dat hun producten veilig zijn, maar blijken cruciale gegevens over de brandbaarheid te hebben gemanipuleerd of verzwegen. Vergelijkbare materialen worden in Nederland op grote schaal gebruikt. En ook hier blijkt het ingewikkeld om informatie over de brandveiligheid van isolatieschuim te achterhalen.
Nederland is een van de minst bosrijke landen van Europa. Slechts zo'n 10% procent van Nederland is bos. De laatste tien jaar zijn er ook meer bomen gekapt dan dat er nieuwe bijkwamen. Maar daar komt verandering in, zo kondigde minister Schouten aan met de presentatie van de Bossenstrategie eind 2020. Als onderdeel van het klimaatakkoord zullen rijk en provincies 10% bos bijplanten. Dat zijn zo'n 150 miljoen nieuwe bomen en dat binnen tien jaar. Goed nieuws, want bos is belangrijk voor de opslag van broeikasgassen, de biodiversiteit, de kwaliteit van lucht en water, en is bovendien een bron van ontspanning. Maar klopt dit 'meer bos' wel?
Veel mensen die antidepressiva slikken zijn niet meer depressief, maar blijven toch aan de pillen. Jaarlijks krijgen meer dan een miljoen mensen de middelen voorgeschreven. Maar stoppen lukt niet altijd, door een gebrek aan goede begeleiding en voorlichting. Patiënten moeten langzaam afbouwen omdat ze anders ontwenningsverschijnselen kunnen krijgen. Decennialang worden de problemen van de patiënten niet serieus genomen. Pas in 2018 spreken de Nederlandse verenigingen van huisartsen, psychiaters, apothekers en patiënten voor het eerst af hoe ze deze patiënten beter kunnen helpen. Zembla onderzoekt wat er van die beloftes terecht is gekomen.
Op het spoor ligt een dikke laag stenen die ervoor zorgt dat de rails op z'n plek blijft liggen en dat het regenwater wordt afgevoerd. Wat veel mensen niet weten is dat in die stenen kwartsstof zit, dat kan vrijkomen als er met de stenen gewerkt wordt. Kwarts is volgens experts een sluipmoordenaar omdat mensen die langdurig daaraan blootgesteld worden ernstige longziektes of zelfs longkanker kunnen krijgen. Wat betekent dit voor de spoorbouwers die dagelijks met deze stenen werken?
Het boerenland is er slecht aan toe. De bodem raakt uitgeput door overmatig gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. De veestapel zorgt voor een enorme uitstoot van broeikasgassen, fijnstof en stikstof, wat volgens vele onderzoeken leidt tot opwarming van de aarde en afname van de biodiversiteit. Het is duidelijk dat het geheel anders moet. Maar waarom gebeurt dat dan niet? Welke rol spelen banken en grote coöperaties?
De hond is het op een na zwaarste wapen van de Nederlandse politie. Een beet van een politiehond kan zwaar lichamelijk letsel veroorzaken. In een eerdere uitzending heeft Zembla laten zien dat door het ontbreken van adequate wetgeving politiehonden ook worden ingezet bij lichte vergrijpen en tegen verwarde mensen. De uitzending toonde ook aan dat politiehonden niet gehoorzamen op het commando om los te laten, waardoor ze door blijven bijten. Zembla onderzoekt aan de hand van nieuwe casuïstiek hoe de politie omgaat met de afhandeling van ernstige bijtincidenten.
Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat deelt eind 2020 een filmpje waarin ze trots haar handtekening zet onder het besluit om de A27/A12 Ring Utrecht te verbreden. Deze geplande wegverbreding heeft de afgelopen jaren duizenden demonstrerende burgers op de been gebracht. Ze maken zich zorgen om de kap van bomen in natuurgebied Amelisweerd en snappen niet hoe dit plan kan doorgaan midden in de huidige stikstof- en klimaatcrisis. Maar het ministerie, dat sinds 2007 al ruim 2.000 kilometer asfalt aanlegde en de komende jaren zo'n 25 miljard euro uittrekt voor nieuwe wegen, zet de plannen door.
Een update van de 'Koninklijke constructies'. Zembla onderzoekt de voorkeursbehandeling die de overheid hanteert als het gaat om het koningshuis. Ze ontdekt hoe de familie omgaat met belangrijk cultureel erfgoed. Ook onthult ze de details van een omstreden subsidieregeling die koning Willem-Alexander 4,7 miljoen euro oplevert. Terwijl de overheid stelt dat ze de koning hetzelfde behandelt als elke andere burger, laat Zembla zien dat er al jaren sprake is van een voorkeursbehandeling. Deze uitzending is in mei 2020 voor het eerst uitgezonden en maakte veel los. Hebben de overheid en de Koning sindsdien meer openheid gegeven?
Het boerenland is er slecht aan toe. Het gevolg van overmatig gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen, van steeds meer dieren en hoge opbrengsten per hectare. De intensieve landbouw heeft desastreuze gevolgen voor de bodemvruchtbaarheid. Wormenonderzoeker Jeroen Onrust steekt zijn schop in het Friese maisland. Resultaat: één kleine worm. Als we willen dat ook generaties na ons nog te eten hebben, zal het systeem fundamenteel moeten veranderen. Maar boeren die willen omschakelen naar biologisch zeggen dat hun bank en zuivelcoöperatie deze omschakeling frustreren. Zembla onderzoekt wie er verantwoordelijk zijn voor de uitgeputte bodem.
De Koninklijke Shell moet een onberispelijke bedrijfsvoering hebben om het predicaat Koninklijk te mogen dragen. In hun eigen gedragsregels zegt Shell dat ze mensenrechten respecteren en voortdurend op zoek zijn naar manieren om de milieuschade die hun werkzaamheden veroorzaken te verminderen. Zembla wil weten hoe dit zich verhoudt tot de situatie in de Niger Delta. Daar voltrekt zich al decennialang de grootste olieramp ter wereld. Volgens Shell wordt 95% van de lekken veroorzaakt door illegale activiteiten. Shell wijst verantwoordelijkheid hiervoor af. Zembla onderzoekt: Hoe koninklijk gedraagt Shell zich in Nigeria?
Begin dit jaar spande Dilani Butink, die in 1992 geadopteerd werd vanuit Sri Lanka, een rechtszaak tegen de staat aan. De adoptiepapieren van Butink zijn namelijk vervalst. Ze weet niet wie haar biologische familie is. En Butink is niet de enige. Vanaf de jaren 70 zijn ruim 40.000 kinderen vanuit het buitenland in Nederland geadopteerd. In drie eerdere uitzendingen toonde Zembla aan dat op grote schaal adoptiepapieren zijn vervalst. Baby's werden uit ziekenhuizen geroofd en er bestonden 'baby farms', waar baby's ten behoeve van adoptie op de wereld werden gezet. Butink verwijt de staat niet te hebben ingegrepen, maar ze verloor. Haar zaak is volgens de rechtbank verjaard. De rechter baseert haar oordeel onder meer op het feit dat het handelen van de staat niet 'verwijtbaar' zou zijn. Hoe zit dat? Uit nieuw onderzoek van Zembla blijkt dat op verschillende ministeries de misstanden al jarenlang bekend waren, zelfs al vanaf eind jaren 70. Zembla onderzoekt: Wat deed de Nederlandse overheid met die informatie?
De populaire Rotterdamse politiehond Bumper is sinds april weer terug op de sociale media. 'Mooiste nieuws ever in deze coronatijd', schrijft iemand op Facebook. Als schattige pup wordt Bumper in 2018 online een grote hit. Aandoenlijke filmpjes op YouTube, waarin is te zien hoe het hondje wordt opgeleid tot diensthond, trekken tienduizenden volgers. Wat de fans van Bumper waarschijnlijk niet weten, is dat vrijwel elke dag iemand wordt gebeten door een politiehond. Vaak gebeurt dat terecht, soms onterecht. Maar als ze bijten is het altijd raak en soms zo ernstig dat er blijvend letsel bij het slachtoffer is. De politiehond is het op een na hoogste geweldsmiddel van de politie. Na de diensthond komt het pistool. Voor het gebruik van vuurwapens, pepperspray en wapenstok zijn er duidelijke instructies over hoe, wanneer en tegen wie ze mogen worden ingezet. Vreemd genoeg zijn die er niet voor de inzet van de hond. Zembla onderzoekt: Wat betekent dat voor de inzet van politiehonden?
Tweede Kamerleden mogen naast hun politieke werk bijbanen en nevenfuncties hebben. Ze mogen er zelfs geld mee verdienen, maar ze moeten het wel eerlijk melden. Zo moeten belangenverstrengeling en corruptie worden voorkomen. Bij het checken van de meldingen van alle 150 parlementariërs werd een groot aantal missers gevonden. Het register nevenactiviteiten blijkt allesbehalve compleet. Politici runnen bedrijven en besturen stichtingen, die ze niet opgeven. Van links tot rechts verdienen ze geld naast hun Kamersalaris en maken ze dat niet openbaar. En ze verhuren luxe hotelkamers, bedrijfspanden en winkels, zonder het te melden. Hoe goed is het toezicht op onze volksvertegenwoordigers?
In de Haagse achterstandswijk Transvaal staat praktijkschool De Einder. Een middelbare school voor moeilijk lerende kinderen die worden opgeleid tot bijvoorbeeld stukadoor of kok. Tijdens de eerste lockdown blijkt dat online lesgeven heel lastig is. Praktijkvakken kunnen sowieso niet online en niet alle leerlingen hebben thuis wifi of een computer. Sommige kinderen wonen met meerdere gezinnen in één huis, waardoor de enige rustige plek om de les te volgen, de badkamer is. Na de zomervakantie gaan de schooldeuren weer open, alles lijkt bijna weer normaal. Maar nog geen maand later is Transvaal één van de wijken met het hoogste aantal besmettingen in Den Haag. Ook de financiële problemen van de ouders dringen steeds meer de school in. Als een bril van een leerling kapotgaat, belt een moeder huilend op dat ze geen nieuwe kan betalen. De steeds weer veranderende coronamaatregelen maken niet alleen het lesgeven moeilijk, ook het naleven van de regels vergt veel tijd en inspanning. Want wat doe je als een kind met koorts toch naar school komt? Wekenlang worden leerlingen en docenten van praktijkschool De Einder gevolgd. Hoe houden ze hun school en leerlingen overeind, terwijl het coronavirus om zich heen grijpt?
Wil je groenten eten die onbespoten zijn, wil je melk drinken van koeien die lekker in de wei hebben kunnen grazen, heb je zin in eerlijke kip? Dan koop je biologische producten. Bovendien is biologische landbouw ook nog eens goed voor het milieu, want beter voor de bodem en de biodiversiteit. Veel consumenten kiezen ook voor biologisch omdat ze denken dat dat gezonder is. Maar daarover is al jaren veel discussie. In 2005 geeft het ministerie van Landbouw een groep vooraanstaande wetenschappers de opdracht om het eens goed te onderzoeken: is biologisch eten nu wel of niet gezonder? Ze zetten een grootschalige proef op met kippen. De helft van de kippen krijgt biologisch voer, de andere beesten krijgen 'gangbaar' geteeld voer. Zembla ontdekt dat als de presentatie van het rapport nadert, er een groot conflict ontstaat over de uitkomsten van het onderzoek, waarin de top van onderzoeksinstituut TNO en de Universiteit Wageningen een opmerkelijke rol spelen. De presentatie moet anders, conclusies worden aangepast. De uitkomst: de biologisch gevoerde kip is niet gezonder. Wat is hier gebeurd? Voor het eerst vertellen hoofdrolspelers wat zich achter de schermen heeft afgespeeld. Zembla onderzoekt het kippenexperiment.
1988: De wereld is klaar om het gevecht met klimaatverandering aan te gaan. Amerika en Europa voorop in de strijd: 'Diegenen die denken dat we machteloos zijn tegen het broeikaseffect, vergeten één ding: het Witte Huis-effect!', zegt de Amerikaanse president George Bush senior. Drie decennia later domineren bosbranden, droogtes en warmterecords meer en meer het nieuws. Tegelijkertijd wordt wetenschap over opwarming van de aarde hevig bekritiseerd en zelfs in twijfel getrokken. In 2017 kondigt Amerika aan zich terug te trekken uit het Klimaatakkoord van Parijs. Hoe is dit mogelijk? In Zembla zoeken Deense onderzoeksjournalisten naar antwoorden op deze vraag. Ze onthullen de rol van de machtige olie-industrie en de geheimen van misschien wel de meest succesvolle lobbyisten van de laatste dertig jaar: de klimaatontkenners.
Zembla onthulde in februari in 'De afvaldump door Rijkswaterstaat' dat de top van Rijkswaterstaat eigen vergunningverleners onder druk zette om de stort van 750.000 ton granuliet, een afvalproduct van de asfaltindustrie, toe te staan in natuurplas Over de Maas. De uitzending leidde tot Kamervragen, Kamerdebatten en nieuwe onderzoeken. Begin september bracht Zembla naar buiten dat Rijkswaterstaat ook nog eens een cruciale rekenfout heeft gemaakt in een risicoberekening van de granulietstort. Het daadwerkelijke gehalte gif dat door de stort in de plas kan komen blijkt duizend keer hoger dan berekend. Zembla komt met nieuwe onthullingen in dit inmiddels politiek gevoelige dossier.
'Paracetamol vervuild met een kankerverwekkende stof', dat is het nieuws dat Zembla en NRC deze zomer publiceert. De journalisten lieten paracetamol van de grootste grondstofproducent ter wereld, het Chinese Anqiu Lu'an Pharmaceutical, testen. Uit de analyse blijkt dat er een kankerverwekkende stof in zit. Waar ter wereld deze vervuilde paracetamol is beland, is niet bekend. Waarom merken de fabrikanten zelf deze vervuilingen niet op? Waarom hebben de toezichthoudende instanties van de overheid dit niet ontdekt? Hoe werkt hun controlesysteem? Want onlangs zijn in bijvoorbeeld bloeddrukverlagers en maagzuurremmer ook kankerverwekkende stoffen aangetroffen. Zembla onderzoekt: Hoe kan het dat patiënten vervuilde pillen slikken?
In december 2019 onthult Zembla dat de Oranjes een omstreden miljoenendeal hebben gesloten met het Rijk. De erfgenamen van prinses Juliana betalen een deel van de erfbelasting in natura door kunstwerken over te dragen aan de Staat, maar kostbare kunstwerken blijven achter in de paleizen. Ook verkopen leden van de koninklijke familie topstukken in stilte. Hierdoor gaat uniek cultureel erfgoed voor Nederland verloren. Ambtenaren die nauw betrokken waren bij de afhandeling van de erfenis spreken van een gênante voorkeursbehandeling. De ophef is groot, Kamerleden vragen opheldering. Maar de antwoorden van premier Rutte veroorzaken alleen maar meer mistigheid. Reden voor de makers van Zembla om door te gaan met dit ondoorzichtige dossier. Waarom zijn er speciale constructies voor de koning opgetuigd zodat hij tonnen subsidie voor een natuurgebied kan krijgen? En wat laat oud-staatssecretaris Halbe Zijlstra los over onderhandelingen met de koninklijke familie?
Een grote uitbraak van een besmettelijke, dodelijke ziekte in Oost-Brabant. Het komt de bewoners van het Brabantse dorp Herpen akelig bekend voor. Twaalf jaar geleden werden de bewoners ook al getroffen door een mysterieuze ziekte. Mensen kregen toen plotseling zeer heftige griepverschijnselen. Het bleek de opmaat naar de grootste Q-koortsepidemie ter wereld. Nu, twaalf jaar later, waart er opnieuw een gevaarlijke ziekte door het dorp: corona. Zembla zoekt de huisarts op die de vorige epidemie in Herpen ook meemaakte: Rob Besselink. Een maand lang volgt de camera Besselink en zijn naaste collega's. De angst onder de patiënten blijkt groot, het trauma van die eerdere uitbraak is nog niet verwerkt. Zembla onderzoekt: Wat doet een huisarts in crisistijd? Hoe ben je ernstig zieke patiënten nabij, terwijl het gevaar van besmetting zo groot is? Een intiem portret van een hechte gemeenschap.
Actuele documentaires met opiniërende onderzoeksjournalistiek en spraak- en nieuwsmakende onderwerpen.
Aandacht voor de Belgische strijd tegen corona. Vlaamse onderzoeksjournalisten kregen aan het begin van de crisis een unieke kijk achter de schermen van het Universitair Ziekenhuis Gent. Ze liepen mee op de Eerste Hulp en Intensive Care en spraken uitgebreid met artsen en coronapatiënten. Daarnaast volgden ze de zoektocht van de gerenommeerde viroloog Johan Neyts naar een vaccin tegen het coronavirus. De viroloog van het Rega-Instituut in Leuven liet hen meekijken in de laboratoria waar men verwoed aan het testen is op proefdieren. Vanuit de hele wereld is er belangstelling voor de Vlaamse viroloog omdat hij in het verleden succesvolle vaccins ontwikkelde met dezelfde technologie die hij nu gebruikt in de zoektocht naar een coronavaccin.
De meeste grondstoffen voor onze medicijnen worden in China gemaakt. Veel van deze fabrieken lagen de afgelopen tijd stil als gevolg van het coronavirus. Nu de epidemie zich heeft ontwikkeld tot pandemie, kunnen landen wereldwijd geconfronteerd worden met tekorten van essentiële medicijnen, net in een tijd waarin ze het hardst nodig zullen zijn, zo waarschuwen fabrikanten van werkzame stoffen in medicijnen. Hoe heeft het zover kunnen komen? Deskundigen waarschuwen al jaren voor de afhankelijkheid van China. De Verenigde Staten heeft een noodvoorraad van essentiële medicijnen opgebouwd. Heeft Nederland die ook?
Als tuinman bestrijdt Dewayne Johnson dagelijks het onkruid op de sportvelden van de school in Californië waar hij werkt, totdat hij ongeneeslijk ziek wordt. Hij loopt een agressieve vorm van lymfeklierkanker en huidkanker op. In de zaak die Johnson heeft aangespannen tegen de Roundup-producent Monsanto oordeelt de rechter dat er een causaal verband is tussen de blootstelling aan Roundup en zijn ziekte. Monsanto, tegenwoordig onderdeel van de chemiereus Bayer, moet miljoenen dollars schadevergoeding betalen aan Johnson. Het bedrijf gaat meteen in hoger beroep. Talloze andere ziek geworden mensen volgen het voorbeeld van Johnson en zijn naar de rechter gestapt. Naar verluidt probeert Bayer momenteel met hen tot een schikking te komen. Tijdens de rechtszaak van Johnson komen onthullende documenten naar boven. Deze Monsanto papers, interne rapporten, e-mails en andere vertrouwelijke stukken van Monsanto, laten zien hoe het bedrijf decennialang de wetenschap en de publieke opinie beïnvloedt. Zembla onderzoekt de mythe van Monsanto.
In 2014 komen zes leden van de Palestijnse familie Ziada om het leven door een Israëlische precisieaanval op hun huis in Gaza. Op dat moment vecht Israël in Gaza een oorlog uit tegen Hamas, dat daar aan de macht is. De Nederlandse Palestijn Ismail Ziada verliest bij die aanval zijn moeder, drie broers, schoonzus en een neefje van 12 jaar. Ziada begint in Nederland een rechtszaak tegen de twee oud-generaals, die volgens hem verantwoordelijk zijn voor het bombardement. Een van hen is de Israëlische politicus Benny Gantz, de mogelijke opvolger van premier Netanyahu. Een rechtszaak in Israel zou volstrekt onmogelijk zijn, omdat Palestijnen amper of geen toegang tot de rechter hebben. Volgens de advocaat van Ziada is het bombarderen van een huis een oorlogsmisdaad. Ziada wordt in deze unieke rechtszaak financieel gesteund door onder anderen de Britse musicus Roger Waters, bekend van de rockband Pink Floyd. Maar eind januari zegt de rechtbank in Den Haag niet bevoegd te zijn de zaak in behandeling te nemen. Volgens de rechtbank genieten de twee onschendbaarheid, omdat ze namens de Israëlische Staat handelden. Zembla onderzoekt waar en hoe Palestijnen hun recht kunnen halen.
De 737 MAX, het gloednieuwe model van Boeing, staat wereldwijd al bijna een jaar aan de grond na twee ongelukken waarbij 346 mensen om het leven kwamen. Een van de nabestaanden is de Nederlandse Huguette Debets. De vader van haar drie jonge kinderen overleed bij de crash in Ethiopië. Zembla volgt Huguette in haar juridische en persoonlijke strijd tegen Boeing en onderzoekt waarom deze 'vliegende doodskisten', zoals een Amerikaanse senator ze noemt, eigenlijk in het luchtruim werden toegelaten.
Eind 2019 staan boze huisartsen op de stoep van het ministerie van Volksgezondheid: ze krijgen hun meest kwetsbare patiënten niet doorverwezen naar de juiste zorg. Vooral met ouderen zijn ze eindeloos aan het leuren. De huisarts hangt soms uren aan de telefoon, want verpleeghuizen en ziekenhuizen blijken vol, verzorgingshuizen zijn verdwenen en ook de thuiszorg heeft niet altijd plaats. Sinds een aantal jaar moedigt de overheid ouderen aan om zo lang mogelijk thuis te wonen. Totdat het echt niet meer gaat, dan kunnen ze naar een verpleeghuis. De overheid belooft wel: ook thuis krijgen ouderen zorg, zoals voorheen in het verzorgingshuis. Huisartsen luiden nu de noodklok: hun thuiswonende ouderen kunnen nergens terecht en mantelzorgers vallen om. De juiste zorg regelen is bijna onmogelijk, omdat het systeem veel te complex is. Zembla volgt een aantal thuiswonende ouderen en hun huisartsen en onderzoekt zo de gevolgen van het 'langer thuis'-beleid in de praktijk.
Keer op keer raken de Oranjes in opspraak bij de verkoop van kunst. Het fameuze schilderij 'Boschbrand' van de Javaanse schilder Raden Saleh, de unieke Atlas Munnicks van Cleef met 1600 bijzondere prenten en een bijzondere houtskooltekening van Rubens. Mocht de koninklijke familie deze bijzondere kunstwerken wel verkopen en het geld in eigen zak steken? En dan de meubels in de koninklijke paleizen. Die zijn aangekocht door de staat, maar de koning krijgt nog steeds een vergoeding voor het onderhoud ervan. Volgens premier Rutte is het 'heel ingewikkeld, maar klopt het allemaal wel'. Maar is dat wel zo? Weten we precies wat van het Rijk is, dus van ons allemaal, en wat de privé-eigendommen van de Oranjes zijn? Of hebben de Oranjes kunstobjecten en meubels verkocht die eigenlijk van het Rijk waren? Voor het eerst spreken voormalige ambtenaren, gerenommeerde experts en leden van ambtelijke commissies over de omgang van de Oranjes met cultureel erfgoed en de jarenlange frustratie hierover bij betrokkenen. Zembla onderzoekt op basis van vertrouwelijke rapporten en correspondentie tussen de hofhouding en het Rijk de afhandeling van de nalatenschap van Juliana en Bernhard. Er blijken meer dubieuze deals te zijn.
Onze smartphones en vliegtuigen, conservenblikjes en auto's, overal zijn metalen voor nodig die vaak gewonnen worden in Brazilië. Het Braziliaanse mijnbouwbedrijf Vale is een van de grootste ter wereld. Het bedrijf kwam de afgelopen jaren negatief in het nieuws doordat twee van haar mijndammen instortten. Achter de 80 meter hoge dammen lag slib, dat met de winning van ijzererts naar boven komt. Door de ingestorte dammen kwamen kilometerslange, allesverwoestende modderstromen op gang. Honderden doden en de grootste milieuramp uit de Braziliaanse geschiedenis waren het gevolg. Grote Nederlandse pensioenfondsen investeren in de eigenaar van deze dammen. Braziliaanse nabestaanden waren afgelopen maand in Nederland en spraken hen daarop aan. Zembla onderzoekt de werkwijze van de mijnbouwbedrijven en de Nederlandse betrokkenheid.
Zo'n veertig ouderen in IJlst, Friesland, krijgen in maart van hun woningbouwvereniging te horen dat hun appartementencomplex Nij Ylostins gesloopt gaat worden. Omdat er in IJlst geen andere plek is voor veertig ouderen, zullen ze het stadje, waar sommigen al hun hele leven wonen, moeten verlaten. De bewoners zijn verdrietig en in paniek, want zoveel tijd van leven hebben ze niet. Samen met hun kinderen en mensen uit het stadje komen ze in verzet tegen het besluit van de woningbouwvereniging. De 101-jarige mevrouw Piël, uit deel 1 van de Zembla-aflevering 'Oude bomen moet je niet verplanten' inspireerde de bewoners. Mevrouw Piël kwam ook in verzet toen ze gedwongen moest verhuizen vanwege de sloop van het verzorgingshuis waarin zij woonde. Ook daar ontstond veel stress en verdriet onder de bewoners. Samen met jongeren, die ook in de flat woonden om leegstand te voorkomen, verzetten ze zich tegen de plannen van de zorgorganisatie. Maar tevergeefs. Zorginstellingen, woningcorporaties en ouderenbonden roepen op tot nieuwe woonvoorzieningen, waar ouderen bij elkaar wonen en elkaar kunnen helpen. Zembla onderzoekt waarom een succesvolle samenwoonvorm beëindigd dreigt te worden en volgde maandenlang de strijd in IJlst.
Zonder dat je het ziet is een nieuwe kernwapenwedloop bezig. Alle nucleaire grootmachten steken miljarden in snellere, zwaardere en inzetbaardere atoombommen. Zembla onderzoekt wat die nucleaire race voor Nederland betekent. Officieel een militair staatsgeheim. Op vliegbasis Volkel liggen al ruim een halve eeuw zo'n twintig Amerikaanse kernbommen. En de Russen weten dat ook. De komende jaren worden ook die wapens ingeruild voor vernieuwde exemplaren. Wat Nederland over die wapens te zeggen heeft en welke gevaren die bommen met zich meebrengen is tot nu toe in nevelen gehuld.
Het Openbaar Ministerie heeft een belangrijke taak in de maatschappij: het brengt verdachten van strafbare feiten voor de rechter. Maar als het Openbaar Ministerie zelf fouten maakt, kan dat grote gevolgen hebben, want mensen kunnen onschuldig vast komen te zitten. Kan het Openbaar Ministerie ongestraft de regels overtreden? Ingewijden maken zich zorgen en zien een lacune in het toezicht. Zembla onderzoekt: wie controleert het Openbaar Ministerie?
In Nederland eten we nauwelijks kalfsvlees. Per jaar 1,3 kilo per persoon, in vergelijking met 36,5 kilo varkensvlees en 22,1 kilo kip. Toch is Nederland de grootste kalfsvleesproducent van Europa. De wereldmarktleider op het gebied van kalfsvleesproductie is het Nederlandse bedrijf de VanDrie Group, met een jaaromzet van zo'n twee miljard euro. Het overgrote deel van het hier geproduceerde kalfsvlees gaat op export naar Midden- en Zuid-Europa. Daar is ons kalfsvlees een veelgevraagde delicatesse. En ook in China worden nieuwe afzetmarkten aangeboord. Om aan alle vraag te voldoen importeert Nederland jaarlijks zo'n 800.000 kalveren uit het buitenland en de import groeit. Intussen maken deskundigen zich zorgen over de effecten van deze diertransporten. Hoe groot is de kans dat de dieren ziektes meenemen naar Nederland? En wat betekent dit voor het dierenwelzijn? Dit jaar presenteerde minister Schouten van Landbouw haar visie op de veehouderij. Die moet 'waardevol voedsel produceren met zo min mogelijk effecten op natuur, milieu en klimaat. Zembla onderzoekt: Hoe duurzaam is de kalverhouderij?
Al meer dan tien jaar worden in Nederland voormalige zandwinputten volgestort met bagger en lichtvervuilde grond. In totaal gaat het om minstens honderd miljoen kubieke meter dat in plassen terecht is gekomen. Soms zitten er veel meer vervuilende stoffen in de bagger dan officieel is toegestaan, blijkt uit onderzoek van Zembla, onderzoekscollectief SPIT en Follow the Money. Onthullende documenten van baggeraars en toezichthouders laten zien dat men het in de praktijk niet zo nauw neemt met regels en voorschriften. Het ondieper maken van plassen wordt door overheidsorganisaties en natuurbeheerders gepresenteerd als een verbetering van de biodiversiteit, maar wetenschappers trekken dat ernstig in twijfel. Zembla onderzoekt: wat verdwijnt er in onze plassen en hoe is het toezicht daarop?
Na een Zembla-uitzending over de risico's van landbouwgif krijgt de redactie dit voorjaar een brief van een boerenzoon uit West-Friesland. Hij vermoedt dat zich hier in Noord-Holland een groot agrarisch drama afspeelt. Bij zijn vader is op 47-jarige leeftijd de ziekte van Parkinson vastgesteld. Hij is niet de enige in de buurt met deze ziekte, er zijn meer patiënten die op relatief jonge leeftijd ziek zijn geworden, zoals zijn beste vriend. De familie is ervan overtuigd dat de bestrijdingsmiddelen, die al decennialang worden gebruikt in dit klassieke tuindersgebied, hier alles mee te maken hebben. In Frankrijk wordt het verband tussen de ziekte van Parkinson en de blootstelling aan landbouwgif al langer gezien. Daar is Parkinson onder agrariërs sinds 2012 erkend als beroepsziekte. Zembla gaat op onderzoek. Wat is er bekend over de relatie tussen deze ernstige, ongeneeslijke ziekte en het spuiten met gif? Lopen boeren en hun gezinnen inderdaad meer risico?
Omwonenden van bollenvelden worden meer en langer blootgesteld aan bollengif dan tot nu toe gedacht. Dit blijkt uit een langverwacht onderzoek dat Zembla afgelopen maart in handen krijgt. In de tuinen en ook binnenshuis worden hogere concentraties aangetroffen. Het zit zelfs in de urine van baby's. Juist jonge kinderen en kinderen die nog in de baarmoeder zitten, zijn extra kwetsbaar voor bestrijdingsmiddelen. Het kan tot hersenschade leiden. Al jaren strijden omwonenden voor een betere bescherming tegen het gif dat pal naast hun huis wordt gespoten. Zembla filmde in 2011 en 2013 de zorgen van jonge gezinnen. Ze eisten toen antwoord op de vraag hoe schadelijk het bollengif is voor hun gezondheid. Zembla zoekt ze opnieuw op. De gezinnen voelen zich opgesloten in hun eigen huis. De onrust is niet minder geworden, de onmacht van omwonenden wel. Zembla onderzoekt: Beschermt de overheid omwonenden van bollenvelden voldoende tegen de schadelijke effecten van bestrijdingsmiddelen?
Ook de Jehovah's Getuigen laten zich niet onbetuigd als het om seksueel misbruik bij kinderen gaat. Wereldwijd zijn er schandalen. Ook in Nederland komen de verhalen los. De patronen zijn overal hetzelfde: De Jehovah's Getuigen hebben hun eigen interne rechtssysteem waarmee zij misbruik afhandelen, niets wordt aangegeven bij de politie. De verslagen van interne 'rechtszaken' worden niet met justitie gedeeld. Plegers worden beschermd en slachtoffers verguisd omdat ze het misbruik ter sprake brachten. Zembla onderzoekt: Kan dit zomaar en wie beschermt de kinderen?
In Nederland heeft vijftien procent van de vrouwen en drie procent van de mannen weleens seks tegen de wil meegemaakt. Dat blijkt uit onderzoek van de Rutgers Stichting in 2017. De meeste mensen denken dat ze in zo'n situatie zullen schreeuwen, rennen of vechten. Maar het merendeel van de slachtoffers reageert heel anders: ze doen niets. Ze voelen zich verstijfd van angst. Het overkwam ook Marcelle Bos, die na het uitgaan in een steegje werd verkracht. Jarenlang worstelde ze met het feit dat ze niet had geprotesteerd. Het resulteerde uiteindelijk in PTSS en een burn-out. Veel slachtoffers voelen zich schuldig over hun freeze-reactie. En ook de gang naar de rechter is vaak teleurstellend. Want in Nederland heet het pas verkrachting als de ander je heeft gedwongen. Daarvan is zelden sprake als je niet hebt geprotesteerd. Zembla onderzoekt: wat zijn de gevolgen van de freeze-reactie?
Het is de hoogste boete die ooit in Nederland is opgelegd. Bijna 800 miljoen euro betaalde ING, omdat de bank jarenlang niets heeft gedaan aan witwaspraktijken van dubieuze klanten. ING hoeft zich niet in de rechtszaal te verantwoorden. Bovendien ontspringen ook de individuele bankiers van ING de dans. Zij komen niet voor de rechter, omdat volgens het OM geen bewijs tegen hen is gevonden. Een bank als rechtspersoon kan nooit de fout ingaan zonder dat medewerkers daarvoor verantwoordelijk zijn. Waarom worden de bankiers uit de wind gehouden? Zembla onderzoekt de witwaspraktijken van ING.
Het Rode Kruis zet afgelopen november een opmerkelijke stap. Ze neemt uit zichzelf contact op met de media om te melden dat ze fouten hebben gemaakt rond het overlijden van een deelneemster aan de Dam tot Damloop in 2016. De 25-jarige Caroline Goedhart, volgens het Rode Kruis een 'jonge, goedgetrainde loopster', krijgt in het zicht van de finish een hitteberoerte. Het Rode Kruis geeft toe dat door een inschattingsfout van haar hulpverleners niet de juiste hulp werd geboden. 'Ze hielden onvoldoende rekening met de mogelijkheid dat het hier om oververhitting kon gaan.' Caroline overlijdt vier dagen later in het ziekenhuis. Het Rode Kruis biedt haar excuus aan en komt met een verbeterplan. Daags na deze mea culpa neemt de familie van Caroline contact op met Zembla. Ze zijn ontstemd over de actie van het Rode Kruis. De spijtbetuiging is niet in overleg met hen opgesteld en bovendien is de berichtgeving onvolledig. 'De werkelijkheid is ernstiger dan het beeld dat nu wordt geschetst.' Volgens Caroline's nabestaanden heeft het Rode Kruis twee jaar lang geprobeerd om de gemaakte fouten te verbloemen en goed te praten. Zembla onderzoekt wat er precies gebeurde rondom de dramatische dood van Caroline Goedhart.
Volgend jaar, op 25 februari, is het precies twintig jaar geleden dat bezoekers van de Westfriese Flora in Bovenkarspel besmet werden met legionella. De bacterie bevond zich in bubbelbaden die tijdens de bloemententoonstelling waren opgesteld. De uitbraak veroorzaakte 32 doden en ruim 200 mensen werden ernstig ziek. Sindsdien zijn de regels voor legionellapreventie aangescherpt en moeten locaties met een hoog risico op legionella (ziekenhuizen, zwembaden, sauna's) aan strenge eisen voldoen. Toch blijft het aantal ziektegevallen door legionella stijgen, zegt het RIVM. En terwijl de legionellabacterie steeds meer slachtoffers maakt, vooral onder mensen met een verminderde weerstand, blijkt de opsporing van de bron buitengewoon lastig. Slechts in een enkel geval wordt de besmettingshaard gevonden, zodat veel patiënten er nooit achterkomen waar en waardoor ze zijn besmet. Waarom is de jacht op de legionellabacterie zo ingewikkeld? Zembla duikt in de wereld van de legionellapreventie en onderzoekt of we de meest kwetsbare mensen wel voldoende beschermen.
De bankensector wordt geteisterd door schandalen. ING betaalde onlangs honderden miljoenen boete wegens witwassen. En de gerenommeerde Danske Bank blijkt betrokken bij het wegsluizen van ruim 200 miljard euro aan verdacht geld. Wie zijn de witwassers, waar komen die miljarden vandaan en waar is dat geld naartoe gesluisd? Zembla onderzoekt samen met NRC een deel van deze schimmige geldstromen. Dat onderzoek leidt naar Moskou, naar het jaar 2009. Een Russische advocaat komt om het leven in een gevangeniscel als hij een complot onthult van maffiosi en politiefunctionarissen, die samen de grootste belastingfraude in de Russische geschiedenis plegen. De miljoenenopbrengst wordt weggesluisd naar ogenschijnlijk onschuldige bankrekeningen in het westen, onder meer in Nederland. Welke Nederlandse bedrijven waren onderdeel van deze 'witwasmachine' en welke Nederlandse banken en accountants waren daarbij betrokken?
Begin november onthult Zembla dat het Barneveldse afvalbedrijf Vink vervuilde grond heeft gebruikt voor woningbouw in Barneveld. De vervuiling is ontstaan doordat Vink gebruikte grond onvoldoende heeft schoongemaakt. Daardoor zijn de giftige stof styreen (gebruikt bij productie van plastic) en resten van landbouwgif in de grond achtergebleven. Het nieuws leidt tot onrust en woede onder de inwoners, die zich afvragen hoe dit kon gebeuren. Zembla heeft documenten in handen waaruit blijkt dat Vink gerommeld heeft met de administratie, zodat de giftige grond op papier schoon is. Wie controleert Vink en waarom grijpt de overheid niet in?
Nederland is een kunstgrasland. Nergens anders ter wereld is er per hoofd van de bevolking zoveel kunstgras als in ons land. Afgelopen zomer werden in Nederland ruim 150 van die velden vervangen. Maar liefst één miljoen vierkante meter kunstgras moest worden verwijderd. Dat is allemaal afval dat niet gestort mag worden. Waar blijven de oude velden? Waar blijft al dat plastic en al het milieuverontreinigende rubber dat erin zit? Verwerkingsbedrijven beloven het keurig te scheiden en te recyclen. Gemeenten betalen daar ook fors voor. Maar hoe gaat dat in de praktijk? Betrokkenen noemen dat 'het bestbewaarde geheim van de markt'. Zembla volgt het spoor van enkele transporten en komt terecht in een wereld van handelaren, frauderende kunstgrasverwerkers, afwezige toezichthouders en een groeiende kunstgrasberg.
Gerechtigheid. Dat is wat nabestaanden van de ramp met de MH17 het allerliefste willen. Maar ruim 3,5 jaar nadat het vliegtuig met hun geliefden boven Oekraïne werd neergeschoten en alle 298 inzittenden, onder wie 196 Nederlanders, om het leven kwamen, lopen de daders nog altijd vrij rond. Terwijl een internationaal politieteam in stilte bewijs verzamelt voor strafrechtelijke vervolging, vecht een groep nabestaanden ervoor de ramp bovenaan de agenda te houden. Ze willen de druk op de daders zoveel mogelijk opvoeren en sluiten zich aan bij civiele rechtszaken tegen de vermoedelijke betrokkenen. Onlangs heeft één groep nabestaanden een Amerikaanse rechtszaak gewonnen tegen Igor Girkin, de leider van de seperatisten in Oekraïne, waardoor zij recht hebben op honderden miljoenen schadevergoeding. Zembla onderzoekt: welke handvatten zijn er voor nabestaanden om gerechtigheid te krijgen?
De penningmeester die in de kas van de sportclub heeft gegraaid moet voor de rechter verschijnen. Terwijl bedrijven die voor miljoenen frauderen strafvervolging kunnen afkopen bij het Openbaar Ministerie. De Rabobank maakte zich schuldig aan het manipuleren van rentetarieven, maar wist een beschamende, openbare strafzaak te voorkomen door de kwestie voor 70 miljoen euro te schikken met justitie. Accountantskantoor KPMG moffelde smeergeldbetalingen weg in de boekhouding van bouwbedrijf Ballast Nedam. Beide bedrijven kochten hun strafzaak af. Wie diepe zakken heeft hoeft dus niet altijd te vrezen voor de negatieve publiciteit van een openbaar strafproces. Sinds 2004 incasseerde het Openbaar Ministerie ruim 1,1 miljard euro met deze 'hoge en bijzondere transacties'. Dat geld belandt in de schatkist. Maar een rechter komt er niet aan te pas. Alles wordt discreet geregeld achter gesloten deuren. Maar wat wordt daar precies afgesproken? Dat mogen we niet weten. Het enige dat bij schikkingen daadwerkelijk achter slot en grendel gaat zijn de contracten tussen justitie en de verdachte bedrijven. Die stukken zijn geheim. Maar, soms lekt er wel eens iets uit. Zembla onderzoekt: De achterkamertjes van het Openbaar Ministerie.
Moedwillig je kind ziek maken, in het ergste geval met fatale gevolgen. Of bij de dokter het ziektebeeld van je kind overdrijven, met het risico dat de dokter dingen gaat doen die misschien helemaal niet goed zijn voor het kind. Münchhausen by proxy heet dat, een zeldzame maar zeer ernstige vorm van kindermishandeling. Sinds Veilig Thuis, het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, kinderartsen en verpleegkundigen voorlichting geeft over Münchhausen by proxy, neemt het aantal meldingen van ouders die verdacht worden van mishandeling toe. Maar tussen die meldingen zitten ook ouders die onterecht verdacht worden, met grote gevolgen voor kind en ouders: ondertoezichtstelling van het kind, uithuisplaatsing, strafrechtelijke vervolging wegens kindermishandeling. De vertrouwensartsen van Veilig Thuis moeten meldingen van kindermishandeling onderzoeken. Hoe doen zij dat? Zembla onderzoekt de waarheidsvinding bij vermoedens van Münchhausen by proxy.
Jonge stellen gaan volgens CBS-cijfers steeds sneller uit elkaar. Volgens deskundigen vinden ze daarna relatief snel weer een nieuwe liefde op datingsites of op het schoolplein. Niet lang daarna ontstaat vaak het samengestelde gezin. Maar uit onderzoek blijkt dat het prille gezinsgeluk vaak van korte duur is. Volgens advocaten en familierechters onderschatten stiefouders hoe moeilijk het is om van het kind van de ander te houden. Stiefkinderen zijn vaak nog in rouw vanwege de scheiding van hun ouders en dulden geen nieuwe opvoeder. Zembla onderzoekt hoe het komt dat twee op de drie samengestelde gezinnen sneuvelt en wat dit voor de betrokken kinderen betekent.
Zembla onderzoekt de praktijken van Uber en vraagt zich af: wie betaalt de prijs voor deze goedkope ritten op afspraak? Mensen die via de Uber-app een taxirit bestellen roemen het gemak en de prijs. Het is doorgaans een stuk goedkoper dan een 'normale' taxi. Geen wonder dat Uber wereldwijd populair is, de bruto omzet werd vorig jaar geschat op 20 miljard dollar. Tegelijkertijd vertoont dit succesverhaal stevige barsten. In de VS onderzoekt justitie Uber wegens misleiding van opsporingsambtenaren en diefstal van bedrijfsgegevens bij een concurrent. In Londen is de taxidienst deze herfst zelfs verboden. Ze zou de openbare orde in de stad en de veiligheid van klanten in gevaar brengen. In verschillende steden komen taxibedrijven in opstand tegen wat zij noemen 'spooktaxi's' van Uber, omdat het bedrijf zich niet aan regels en wetten houdt.
Op 6 september wordt Sint Maarten getroffen door de zwaarste orkaan sinds mensenheugenis. Irma raast met allesverwoestende kracht over het eiland. De schade is ontzettend groot. De politieke spanningen tussen Nederland en Sint Maarten nemen ongekende vormen aan. Nederland wil helpen met de wederopbouw, maar stelt harde eisen en voorwaarden. Premier Marlin spreekt van chantage en machtsmisbruik. Bijna twee maanden volgt Zembla de ontwikkelingen op dit zwaargetroffen eiland. Zeven jaar nadat Sint Maarten met zijn veertigduizend inwoners een zelfstandig land werd binnen het Koninkrijk der Nederlanden, lijkt het afhankelijker dan ooit. Zembla onderzoekt: heeft Sint Maarten nog toekomst als zelfstandig land?
Dit voorjaar onthulde Zembla een groot adoptiebedrog. Van de duizenden baby's die in de jaren 80 vanuit Sri Lanka in Nederland zijn geadopteerd, blijken de papieren op grote schaal te zijn vervalst. Over de adopties is gelogen. De moeders die vermeld staan in de papieren zijn niet de échte, biologische moeders. Ook broers en zussen van adoptiekinderen zijn verzwegen. Voor de destijds geadopteerde kinderen, nu allemaal volwassenen, heeft dit enorme consequenties. Zo rijst de vraag of de echte moeders wel vrijwillig afstand van hun kind hebben gedaan. Naar aanleiding van deze Zembla-uitzending gaan adoptiekinderen naar Sri Lanka, op zoek naar hun werkelijke wortels. Ook Zembla reist naar Sri Lanka om de adoptiepraktijken van destijds ter plekke te onderzoeken. Wie waren verantwoordelijk voor de vervalsingen? En wie hadden er belang bij?
'Grazie mille'. Duizendmaal dank, zei koning Willem-Alexander in juni tegen gastheer Italië tijdens zijn staatsbezoek. Dank voor de opvang van alle vluchtelingen die na een barre tocht via de Middellandse Zee Europa weten te bereiken. De waarderende woorden zijn opmerkelijk, want ze staan in schril contrast met het EU-beleid: de vluchtelingen op weg naar Europa zo vroeg mogelijk tegenhouden. Turkije kreeg drie miljard euro om migranten op te vangen, de Libische kustwacht wordt ondersteund om gammele bootjes te onderscheppen, Soedan ontving honderd miljoen om grenscontroles uit te breiden. Wat is daarvan het gevolg? Zembla reist naar Noord-Afrika en hoort dat vluchtelingen een makkelijke prooi zijn voor smokkelaars. Ze worden uitgebuit, mishandeld, ontvoerd en hun familie wordt afgeperst.
De Amerikaanse voetbaltrainster Amy Griffin houdt sinds 2009 een lijst bij van voetballers die op kunstgras met rubberkorrels hebben gespeeld en kanker hebben gekregen. Ze vreest dat er een verband is tussen de korrels, die gemaakt zijn van oude autobanden, en de kanker. De lijst telt inmiddels 230 spelers. In Engeland voert Nigel Maguire, voormalig hoofd van een regionale gezondheidsdienst, campagne voor beter onderzoek naar deze rubberkorrels. Zijn zoon was keeper en kreeg lymfeklierkanker. Iedere dag sporten wereldwijd miljoenen kinderen en volwassenen op dit soort kunstgrasvelden. Ook in Nederland liggen bijna tweeduizend van die velden. De korrels zorgen ervoor dat het veld dezelfde eigenschappen heeft als een natuurgrasveld, met als bijkomend voordeel dat het bijna altijd bespeelbaar is. Maar de rubberkorrels bevatten zink, lood en benzeen en verschillende polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's), stoffen die bewezen kankerverwekkend zijn. Toch stelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in 2006 dat van sporten op deze kunstgrasvelden geen gezondheidsrisico's zijn te verwachten. Zembla onderzoekt: zijn we goed en eerlijk geïnformeerd over de gezondheidsrisico's van kunstgrasvelden met rubberkorrels?
Het nog prille presidentschap van Donald Trump ligt hevig onder vuur. De Russen zouden belastende informatie hebben over Trump. En dat maakt Trump chantabel. Nepnieuws, twittert Trump: 'I have nothing to do with Russia - no deals, no loans, no nothing!' Trump zegt dus niets te maken te hebben met de Russen. Maar klopt dat wel? Al maanden doet de FBI onderzoek naar de Russische beïnvloeding van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Zembla onderzoekt een ander exposief dossier over Trump en de Russen: Trumps zakelijke en persoonlijke relaties met oligarchen uit de voormalige Sovjet-Unie. Machtige, steenrijke mannen die verdacht worden van witwassen en fraude en contacten hebben in Moskou en met de maffia. Wat zeggen deze relaties over Trump en waarom ontkent hij ze? Hoe compromitterend zijn deze omstreden zakenrelaties voor de 45e president van de Verenigde Staten? En zijn er connecties met Nederland? Zembla ontmoet één omstreden vriend van Trump en spreekt o.a. met een voormalig CIA-agent, met fraude-onderzoekers, advocaten en een Amerikaanse senator.
